Πάνος Φιλιππακόπουλος
ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ_ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ χιλιάδες ακινητοποιημένα σαράβαλα από όλη την
επικράτεια _αποσύρονται_ με το αζημίωτο. Στη θέση τους
καινούργια καταλυτικά κατακλύζουν τους ήδη κορεσμένους δρόμους
της Αθήνας. Γιά πρώτη φορά παγκοσμίως η προσθήκη σε μία
περιοχή τόσων νέων καταλυτικών αυτοκινήτων προκαλεί συνεχή
άνοδο του μονοξείδιου του άνθρακος. Δηλαδή εκείνου του ρυπαντή
που προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τα αυτοκίνητα. Έκτοτε η
Έλλάδα ζει στον αστερισμό της νέας τεχνολογίας και οι
επιστήμονες έχουν χωριστεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: H πρώτη
είναι ανεπιφύλακτα υπέρ των καταλυτών και η δεύτερη τους
θεωρεί υπεύθυνους γιά μεταλλάξεις κυττάρων και καταστροφή του
περιβάλλοντος.
Γιατί όμως μέχρι τότε καμία ιταλική βιομηχανία αυτοκινήτων και
ουσιαστικά η Φίατ, αφού η Λάντσια και η ’λφα Ρομέο ανήκουν στο
ίδιο γκρουπ, δεν κατασκεύαζε IX με καταλύτες παρά μόνο με
παραγγελία; Τα αυτοκίνητα με καταλύτη πάντως θα εξακολουθήσουν
να κυκλοφορούν στο Βέλγιο αθόρυβα και διακριτικά. Κι αν η
κυκλοφορία τους απειλεί τη βελγική ζωή αυτό είναι μιά άλλη
ιστορία. Ήδη η ευρωπαϊκή νομοθεσία γιά εξοπλισμό νέων
αυτοκινήτων άνω των δύο κυλίνδρων με καταλύτη έχει μπει σε
εφαρμογή από τον Ιούλιο του 1989. Από την εποχή αυτή τα νέα
αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν καύσιμα και υπερβαίνουν τους δύο
κυλίνδρους είναι από την αγορά τους υποχρεωμένα να έχουν
καταλύτη...._.
Αν αρχίσατε να αισθάνεστε κάπως παράξενα και να αναρωτιέστε
μήπως τα έχουμε χάσει, μην ανησυχείτε. Τα παραπάνω είναι απλώς
μία προσπάθεια να δείξουμε πώς θα ήταν περίπου τα κείμενά μας
αν υιοθετούσαμε κι εμείς τον εύκολο δρόμο του εντυπωσιασμού
και της άκριτης υιοθέτησης επιστημονικοφανών ανακριβειών ή και
ανοησιών παριστάνοντας τους _υπεύθυνους_ πολίτες που
αγανακτούν από την κυβερνητική αναποτελεσματικότητα στην
προσπάθεια καταπολέμησης του νέφους. Είναι της μόδας βλέπετε η
αμφισβήτηση των πάντων και ιδιαίτερα οποιασδήποτε
_καθεστηκυίας_ ιδέας ακόμα κι αν αυτή έχει να κάνει με
τεχνολογικές εφαρμογές. Μόνο που γιά να αμφισβητήσει κανείς
τεχνικές μεθόδους πρέπει να έχει ένα ελάχιστο επίπεδο ειδικών
γνώσεων πάνω στο θέμα που αναπτύσσει. Αλλιώς γίνεται
καταγέλαστος στους ειδικούς και παραπλανά το κοινό που
ανυποψίαστο δέχεται το βομβαρδισμό των _πληροφοριών_ γιά
_μεταλλάξεις κυττάρων_ και γιά αυτοκίνητα _που χρησιμοποιούν
καύσιμα και υπερβαίνουν τους δύο κυλίνδρους_ χωρίς να μπορεί
να τις αξιολογήσει και να αντιδράσει κατάλληλα.
Διαβάζοντας κανείς τις δύο παραγράφους με τα _μαργαριτάρια_
που παραθέσαμε παραπάνω δεν μπορεί παρά να αισθανθεί θλίψη αν
πληροφορηθεί ότι πρόκειται γιά αλιεύματα από άρθρα και
ρεπορτάζ πολλών διαφορετικών ανθρώπων σε _σοβαρή_ απογευματινή
αθηναϊκή εφημερίδα αμέσως μετά την ανακοίνωση του νέου
νομοσχεδίου του ΥΠΕΧΩΔΕ γιά την _καταπολέμηση_ του νέφους στα
μέσα Μαρτίου. Γιατί τέτοιου είδους δημοσιεύματα δεν
αποδεικνύουν απλώς την άγνοια των συντακτών τους πάνω στο
συγκεκριμένο θέμα, αλλά αποτελούν και την αιτία έλλειψης
προοπτικής επίλυσης του προβλήματος. Αν η αντίδραση στην
αναποτελεσματικότητα του κράτους είναι δημοσιεύματα τέτοιου
επιπέδου ποτέ δεν θα υπάρξει ενημερωμένο και συνειδητοποιημένο
κοινό γιά να αντιδράσει στα _μέτρα_ που κατά καιρούς
ανακοινώνονται. Τα δημοσιεύματα αυτά λοιπόν πετυχαίνουν τελικά
το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που επιδιώκουν (αν
επιδιώκουν κάτι παραπάνω πέρα από τη δημιουργία εντυπώσεων).
Και να πει κανείς ότι είναι δύσκολη η κριτική στα καμώματα του
υπουργείου. Πάρτε γιά παράδειγμα το νέο νομοσχέδιο που αντί
γιά προσπάθεια καταπολέμησης του νέφους κατάντησε να είναι
προσπάθεια (κι αυτή αναποτελεσματική) αποκατάστασης των
πληγέντων από τη μερική εξυγίανση της αγοράς αυτοκινήτου
συμφερόντων των εισαγωγέων μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και
ανταλλακτικών. Αντί να τελειώσουμε μιά γιά πάντα με αυτήν τη
μάστιγα και να πάψουμε οριστικά να είμαστε η μοναδική χώρα της
EOK που οι πολίτες της αγοράζουν τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα
των άλλων χωρών, προσπαθούμε τώρα να δώσουμε και _κίνητρα_ γιά
να τονωθεί και πάλι αυτό το φαινόμενο (κάτι που πιστεύουμε
όμως ότι δεν θα πετύχει αφού τουλάχιστον μέχρι τα 1600 κ.εκ. η
αγορά αυτοκινήτου έχει ομαλοποιηθεί με τιμές που πλησιάζουν
τις ευρωπαϊκές και οι περισσότεροι αγοραστές θα εξακολουθήσουν
να προτιμούν την αγορά καινούργιων αυτοκινήτων). Ρίχνοντας
ταυτόχρονα και στάχτη στα μάτια με την πρόταση γιά την
καθιέρωση της κάρτας ελέγχου καυσαερίων που κανείς όμως δεν
μας λέει ποιός ακριβώς θα τη δίνει, με τί εξοπλισμό και από
πότε (γεγονός που σημαίνει πως τίποτε δεν αποκλείει ότι θα
παραπεμφθεί στις καλένδες).
Από την άλλη πλευρά τα κίνητρα γιά την εισαγωγή αυτοκινήτων
αντιρυπαντικής τεχνολογίας γιά ταξί που αποτελούν μέτρο προς
τη σωστή κατεύθυνση, συνοδεύονται από τη γνωστή εξαίρεση της
Αθήνας και του Πειραιά από την ελεύθερη κυκλοφορία των ντίζελ
νέας τεχνολογίας, μέτρο που δείχνει τουλάχιστον στενοκεφαλιά
και πλήρη άγνοια της πραγματικότητας. Ενώ γιά το περίφημο
_ρετροφίτ_ είναι γνωστή η αντίθεσή μας, αφού και
αναποτελεσματικό είναι και κόστος έχει και ενισχύει τη
νοοτροπία παράτασης της κυκλοφορίας των παλιών αυτοκινήτων
κατά το περισσότερο δυνατό, νοοτροπία που μας έφτασε στα
σημερινά χάλια. Τελικά το μόνο σωστό μέτρο που προτείνεται
είναι η παροχή κινήτρων γιά την εισαγωγή ηλεκτρικών
αυτοκινήτων, μέτρο όμως καθαρά περιθωριακό προς το παρόν, αφού
ελάχιστα ηλεκτρικά αυτοκίνητα υπάρχουν ακόμα σε όλο τον κόσμο.
Όλα τα υπόλοιπα είναι ρυθμίσεις μικρών ή μεγάλων συμφερόντων
και κατά συνέπεια δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθούμε μαζί
τους.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι δυνατό ν_ αφήσουμε ασχολίαστη
την κριτική του νομοσχεδίου με τα μαργαριτάρια που αναφέραμε
παραπάνω. Και δεν θ_ αναφερθούμε βέβαια στις φαιδρότητες περί
του εξοπλισμού των νέων αυτοκινήτων άνω των δύο ...κυλίνδρων
που δεν προδίδουν παρά την ασχετοσύνη των υπεύθυνων γιά τη
δημοσίευσή τους. Δεν μπορούμε όμως να αφήσουμε ασχολίαστη την
εμπαθή επίθεση αρθρογράφου ιατρού που τα τελευταία χρόνια έχει
γίνει _ειδικός περί το νέφος_ εναντίον του μέτρου της
απόσυρσης με επιχειρήματα που αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτό
ευθύνεται γιά την ασφυξία της Αθήνας. Χρειάζεται φοβερή
κακοπιστία γιά να μην μπορεί να δει κανείς ότι με το μέτρο
αυτό γιά πρώτη φορά η αγορά νέων αυτοκινήτων συνοδεύεται με
απόσυρση και καταστροφή παλιών. Απαιτούνται απλές γνώσεις
αριθμητικής επιπέδου δημοτικού σχολείου γιά να αντιληφθεί
κανείς ότι η αγορά διπλάσιων καινούργιων αυτοκινήτων με
παράλληλη απόσυρση παλιών της τάξης του 80% συνεισφέρει πολύ
λιγότερο στην αύξηση του κυκλοφοριακού χάους απ_ ότι η αγορά
των μισών αυτοκινήτων με απόσυρση παλιών της τάξης του ...0%
(γιατί εκεί είχε φτάσει το ποσοστό απόσυρσης μέχρι το 1990
λόγω της ανόητης πολιτικής της υπερφορολόγησης).
Όσο γιά τα επιχειρήματα του τύπου _εκατοντάδες χιλιάδες
ακινητοποιημένα σαράβαλα αποσύρονται_ δεν δείχνουν παρά
ασυγχώρητη προχειρότητα και άγνοια της πραγματικότητας από
έναν άνθρωπο ο οποίος προφανώς δεν έκανε τον κόπο να ερευνήσει
πρώτα τί ακριβώς συμβαίνει στο χώρο στον οποίο ασκεί κριτική.
Αλλιώς θα ήξερε ότι ο νόμος από την αρχή προέβλεπε πως γιά να
αποσυρθεί ένα αυτοκίνητο έπρεπε απαραιτήτως να πλήρωνε ο
ιδιοκτήτης του ανελλιπώς τα τέλη κυκλοφορίας από την 1.1.89
μέχρι την εποχή της απόσυρσης. Κι εμείς δεν γνωρίζουμε πολλούς
ιδιοκτήτες _ακινητοποιημένων σαράβαλων_ που να είχαν το βίτσιο
να πληρώνουν γι_ αυτά τέλη κυκλοφορίας επί δύο τουλάχιστον
χρόνια αν δεν είχαν σκοπό να τα κινούν. Δεν αμφιβάλλουμε ότι
θα υπήρξαν και περιπτώσεις καταστρατήγησης του νόμου (μήπως
δεν συμβαίνει με κάθε νόμο;) αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός
ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αυτοκινήτων που αποσύρθηκαν και
εξακολουθούν να αποσύρονται κυκλοφορούσαν κανονικά στους
ελληνικούς δρόμους. Και κατά συνέπεια η απόσυρσή τους και η
αντικατάστασή τους με καινούργια μόνο θετικές συνέπειες είχε
στους τομείς της οδικής ασφάλειας, της εξοικονόμησης ενέργειας
και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος ανησυχίας γιά όσους μπορούν να δουν
ψύχραιμα τα πράγματα και να μην παρασύρονται από υστερικές
κραυγές. Ούτε η βελγική ζωή απειλείται από τους καταλύτες,
ούτε η ελληνική, ούτε γιά _μεταλλάξεις κυττάρων_ είναι
υπεύθυνοι, ούτε οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κανέναν
ιδιαίτερο λόγο να κατασκευάζουν καταλυτικά αυτοκίνητα μόνο με
...παραγγελία (τί θα πει άλλωστε αυτό, μήπως θα ήταν δυνατό να
κατασκευάζουν οτιδήποτε αν δεν υπήρχε η ανάλογη ζήτηση στην
αγορά;). Εκείνο από το οποίο σίγουρα απειλείται η καθημερινή
μας ζωή είναι από την ημιμάθεια, την προχειρότητα, τη στείρα
κριτική, την υστερία και άλλα παρόμοια χαρακτηριστικά της
νεοελληνικής μας υπόστασης που ευθύνονται γιά την τόσο χαμηλή
ποιότητά της._Π.Φ.